Ağız İçi Lezyon (Aft)
Yemek yemekten, konuşmaya hatta genel sağlığa kadar olumsuz etkileri olan ağız içi lezyonları (ağız ülseri) ya da yaraları içinde en çok rastlananı aftlardır (rekürrent aftöz stomatit – RAS).
Ağrılı, kırmızı sınırlı, küçük (genellikle 1 cm’den küçük), beyaz yaralardır. Kadınlarda daha sık görülür. Yaşlandıkça oluşma sıklığı azalır. Bazen bir aft iyileşirken bir diğeri çıkar. Aynı anda birden çok aft oluşabilir. Bulaşıcı değillerdir, genellikle uçukla karıştırılırlar. Ancak uçuk virüs kaynaklı (herpes simpleks virüsü) iken, aft oluşumunda virüslerin etkisi yoktur.
Aftlar vücudun hangi bölgelerinde oluşur?
- Yanak ve dudak mukozası,
- Diş eti,
- Dilin üstü,
- Farenks,
- Yumuşak damak.
Aftların oluşma nedenleri nelerdir?
Aftın oluşma nedenleri arasında şunlar sayılabilir;
- Kalıtsal geçiş
- Stres ve ankisiyete
- Kötü ağız hijyeni
- Sert diş fırçaları
- Yanak, dudak içi ve dilin ısırılması, oral travmalar
- Zayıf bağışıklık sistemi
- Ağıza tam oturmamış protezler
- Tuzlu, baharatlı, asit içeriği yüksek besinler
- ACE inhibitörleri, beta blokörler, antiromatizmal ilaçlar gibi bazı ilaçlar
- Tütün ürünleri
- Sodyum lauril sülfat içeren diş macunları
- Besinleri çok sıcak ya da çok soğuk tüketmek
- Hormonal değişiklikler
- B vitamini, folik asit veya demir eksikliği
- Bazı malign hastalıklar
- Behçet hastalığı, AIDS
- Domates, çilek gibi bazı yiyeceklere karşı alerji
- Enflamatuar bağırsak hastalıkları
- Aşırı yorgunluk
Aft nasıl tedavi edilmektedir?
Aft tedavisinde altta yatan asıl neden ortadan kaldırılır. Ayrıca semptomlar azaltılmaya çalışılır. Genellikle 1-2 hafta içinde geçerler. Eğer 2 haftadan fazla sürerse mutlaka doktora başvurulmalıdır. Ağız hijyeninin sağlanması, tahriş edici (asidik, çok sıcak gibi) gıdalardan uzak durmak, yumuşak uçlu diş fırçası kullanmak gibi bazı noktalara dikkat etmek aft oluşumunu engellemeye yardımcı olur. Antiseptik ağız gargarası kullanmak ya da tuzlu suyla gargara yapmak, B vitamini, folik asit, demir takviyesi, mentol içeren diş macunu, şeker vb.’den uzak durmak, yemek öncesi ağız için olan lokal anestezik uygulamak ve kortikosteroidler semptomları azaltmaya yardımcı olur. Ağrı için hafif ağrı kesiciler kullanılabilir.
