Tinnitus

Tıbbi adıyla tinnitus; çınlama, hışırtı ya da kulak veya kafa içinden geldiği düşünülen diğer rahatsız edici seslerdir.

Pek çok kimse hayatında en az bir defa kulak çınlaması yaşamıştır. Ancak bazı kimseler için kulak çınlaması oldukça rahatsız edici bir hal alabilmektedir. Pek çok vakada ciddi bir sorun oluşturmamakla birlikte, kurtulmak istenen can sıkıcı bir durumdur.

Tinnitus (kulak çınlaması) başlı başına bir hastalık değildir. Altta yatan diğer rahatsızlıkların neden olduğu bir semptomdur. Dünyada ve ülkemizde milyonlarca kişi kulak çınlaması sorunu yaşamaktadır.

Bazı kişilerde kulak çınlamasının önlenmesi için ilaç tedavisi ya da cerrahi müdahale gerekebilir.

İki tip tinnitus vardır. Biri çok daha yaygın görülen, subjektif (öznel) tinnitus; sadece hasta tarından hissedilen çınlamadır. Diğeri ise daha nadir görülen objektif (nesnel) tinnitus; hem hasta hem de başkaları tarafından da duyulabilen çınlamadır.

Bazı kulak çınlamaları normaldir.

Bir kişi, dışardaki tüm seslerinden izole edilmiş ses geçirmez bir odaya girdiğinde. Kafa içinden gelen sesleri işitebilir. Bu normal vücut seslerini günlük hayatta işitmeyiz, nedeni ise dış seslerin bu sesleri maskelemesidir.

Kulak kiri, dış kulakta kalan yabancı maddeler gibi dış sesleri duymamızı engeller. Dış seslerin azalması, kafa içi seslerini daha çok işitmemize neden olabilir.

Tinnitus (kulak çınlaması) nedenleri nelerdir?

Tinnitus (kulak çınlaması) bir hastalık değildir. İşitme sisteminde olan başka bir sorunun yansıması olarak tanımlanabilir.

Tinnitus (kulak çınlamasının) en yaygın nedeni işitme kaybıdır. İşitme kaybı; yaşa bağlı olarak gelişen ya da kulak travması (gürültü, ilaçlar, kimyasal madde nedenli) kaynaklı olabilir. Bu gibi bir durumda duymamızı sağlayan kulağın koklea kısmı zarar görmektedir. Güncel teoriler şunu söylemektedir; “koklea beyne normal sinyaller göndermediği zaman, beyin karışır ve normal ses sinyallerinin eksikliğini telafi etmeye çalışarak, kendi gürültüsünü yaratır, bu da kulak çınlaması (tinnitus) olarak tanımlanır” Eğer tinnitusa neden olan aşırı gürültü, ilaç ya da kimyasal maddelerin yol açtığı kulak travması ise, genelde çınlama her iki kulakta da gözlenir. Kulak enfeksiyonu ya da aşırı kulak kiri gibi duymanızı kötüleştirecek herhangi bir neden kulak çınlamasını daha kötü hale getirmektedir.

İşitme sistemi 4 bölümden oluşmaktadır: Dış kulak, orta kulak, iç kulak ve beyin. Tinnitus (kulak çınlaması); bu bölümlerin herhangi birinden kaynaklanıyor olabilir.

Kulak çınlamasının (tinnitus) en sık rastlanan nedenleri nelerdir?

• Orta kulakta ya da kulak zarında, sıvı, enfeksiyon ya da bir hastalığın olması
• İç kulak işitme sinirlerinde hasar oluşması (genellikle yaşa bağlı olarak, buradaki sinirler hasar görür)
• Günümüzde tinnitusun en yaygın nedenlerinden biri yüksek sese maruz kalmadır. Bu durum işitme kaybına da yol açmaktadır. Ne yazık ki birçok kişi, yüksek şiddetli müzik, ateşli silahlar veya diğer kaynaklardan gelen aşırı yüksek sesin zararlı etkilerini pek umursamaz.
• Tinnitus (kulak çınlamasının) nedenlerinden biri de gereksiz yere kullanılan aspirin, aminoglikozid antibiyotikler ve kinin içiren ilaçlardır.
• Meniere hastalığı, geçici işitme kaybı, baş dönmesi, kulak çınlaması, kulak tıkanmasına neden olabilir. Bu hastalık aslında kulakta başlı başına soruna yol açar, kulak çınlaması ise sadece bir belirtisidir.
• Subjektif (öznel) tinnitus bir nedeni de çok nadir gözlenen ve akustik nöroma olarak bilinen beyin tümörüdür. Bu tümör işitmeyi sağlayan sinir üzerinde gelişir ve tinnitusa (kulak çınlamasına) neden olur. Ender gözlenen bu durumda çınlama her iki kulakta değil genelde tek kulakta gözlenir.
• Objektif (nesnel) tinnitusun (kulak çınlaması) nedenlerini bulmak genelde daha kolaydır. Objektif tinnitus tipi olan; pulsalit tinnitus=- nabız tinnitus, genellikle kan dolaşımıyla ya da kulak çevresinde normal ya da anormal kan damarları ile ilişkilidir. Pulsalit tinnitus nedenleri; gebelik, anemi (kan hücrelerinin eksikliği), aşırı aktif tiroid veya kulağa yakın kan damarlarında bulunan tümör olabilir. Ayrıca benign intrakranial hipertansiyon (BİH) denilen beyni çevreleyen sıvıdaki basınç artışı olarak tanımlanan hastalık nedeni ile ortaya çıkabilir.
• Objektif tinnitus tipi olan; tıklama tipi kulak çınlamasına çene eklemlerindeki sorunlar ya da kulak ve çevresindeki kaslardaki sorunlar neden olabilmektedir.

Kulak çınlaması (tinnitus) nasıl tedavi edilir?

Ancak hekiminiz tarafından yapılan dikkatli incelemeden sonra, kulak çınlamasının nedeni ve buna göre en doğru tedavi ya da geçmesini sağlayacak diğer öneriler size sunulur.

Öncelikle detaylı bir incelemeden geçmelisiniz. Tedavinin önemli bir parçası da, sizin kendi kulak çınlamanızı anlayabilmeniz ve tarif edebilmenizdir.

Kulak çınlamasında ilaç tedavisi

Pek çok vakada spesifik bir tedavi bulunmamaktadır. Kendiliğinden düzelebilmekte ya da kişi bununla yaşamayı öğrenmektedir. Bununla birlikte bazı KBB uzmanları niasin içeren ilaçların kullanımını önermektedir. Ancak niasinin kulak çınlamasını önlediğini gösteren bilimsel bir çalışma bulunmamaktadır. Ayrıca niasin ciltte kızarıklıklara da neden olabilmektedir. Başka bir ilaç olan gabapentin ile yapılan çalışmada; gabapentinin yüksek dozlarda kullanımının bazı hastalarda kulak çınlamasının sıkıntı düzeyini azalttığı ancak, çınlama volümünde plasebodan daha fazla azalma sağladığı ile ilgili hiçbir kanıt bulunmadığı belirtilmektedir.

Kulak çınlamasının eşlik ettiği depresyon gibi psikolojik rahatsızlıkların tedavi edilmesinin, kulak çınlamasını önemli ölçüde azalttığı belirtilmektedir.

Kulak Çınlaması (tinnitus) için yardımcı çözümler

Bazı genel ve kolay çözümler kulak çınlaması şikayetinin giderilmesine yardımcı olabilir.

Herkesin uygulayabileceği ve kulak çınlamasını hafifletecek bazı yardımcı çözümler şöyledir:

• Kafein ve tuz tüketimini azaltın
• Sigarayı bırakın
• Bazı kişilerde düşük çinko seviyesi kulak çınlamasına neden olmaktadır. Çinko takviyesi bu kişilerde şikayetleri azaltacaktır.
• Melatonin, özellikle uyku sırasında kulak çınlamasından rahatsız olan kişilere yardımcı olabilir.
• Ginkgo biloba, kulak çınlaması için doğal çözüm olarak lanse edilmesine rağmen, henüz bunu kanıtlayan bilimsel bir veri bulunmamaktadır.

Bazı davranışsal ve bilişsel terapiler, bu rahatsızlığın giderilmesinde yardımcı olabilmektedir.

Kulak çınlamasının şiddetini azaltmak için ne yapabilirim?

• Yüksek ses ve gürültüye maruz kalmaktan kaçının.
• Tansiyonunuzu kontrol edin
• Tuz alımını azaltın
• Kahve ve kola (kafein) ve tütün (nikotin) gibi uyarıcılardan kaçının
• Anksiyeteden (endişe) kaçının
• Kulak çınlamanız için endişelenmeyi bırakın. Ne kadar çok endişe eder ve üzerine düşerseniz, çınlamalar daha yüksek sesli olacaktır
• Yorgunluktan kaçının, yeterli dinlenmeye özen gösterin
• Düzenli egzersiz yapın
• Kulak çınlamasını maskeleyecek bir sesten yararlanın. (örneğin, saat, fan, radyo, beyaz ev aletlerinin sesi)
• Nöroterapatik yardım, bazı kişilerde kulak çınlaması azaltabilir
• Gereksiz yere aspirin kullanımından kaçının