Bademcik Ameliyatları Artık Çok Farklı!
Adenoidektomi (geniz eti ameliyatı) ile birlikte veya tek başına bademcik ameliyatı ülkemizde ve dünyada en sık uygulanan ameliyatlardandır. En sık uygulanma nedeni uykuda ağzı açık uyuma, horlama, uyku apnesi gibi uyku rahatsızlıkları ve ikinci olarak sık tekrarlayan bademcik iltihaplarıdır. Bademcik çevresi apseleri, tek taraflı büyümeler, bademcik kaynaklı kötü koku bazı diğer nedenlerdir.
Teşhis genellikle takibe dayalı hikâye ile konur. Ameliyat öncesinde belirli kronik hastalıklar ve aile öyküsü olmayan hastalarda tam kan sayımı, kanama pıhtılaşma değerleri yeterlidir.
Teknikler:
Bademcik ameliyatı teknikleri temel olarak iki grupta toplanır; ekstrakapsüler (total bademcik ameliyatı=bademciklerin tamamen alınması) ve intrakapsüler (parsiyel bademcik ameliyatı=bademciklerin kısmen alınması). Parsiyel bademcik ameliyatına tonsillotomi veya subtotal bademcik ameliyatı da denir. Ekstrakapsüler bademcik ameliyatında bademcikler tek parça halinde kapsülü ile birlikte çıkarılır. Intrakapsüler bademcik ameliyatında ise kapsül korunarak bademciklerin belli bir parçası çıkarılır. Bademciklerin büyüklüğüne bağlı sorunlarda daha çok intrakapsüler veya ekstrakapsüler yöntemler uygulanırken sık iltihaplanmasına bağlı ameliyatlarda ekstrakapsüler yöntemlerin kullanılması daha doğrudur.
Soğuk bıçak:
Bademcik ameliyatlarında kullanılan en eski yöntem bıçak diseksiyon yöntemidir. Tarihsel olarak farklı enstrümanlar kullanılmıştır. Bademcik makas veya bisturi yardımıyla çevre dokulardan serbestlenir. Kanama kontrolü emilebilir iplikler ile bağlama yöntemiyle veya koterler ile yapılır. Ameliyat sırasındaki kanama diğer yöntemlere göre daha fazla olsa da ameliyat sonrası kanamalar ve ağrı çok değildir.
Monopolar / Bipolar elektrokoter:
Bademcik üst kutbundan tutulup koter enerjisi kullanılarak kapsülü ile birlikte çıkarılır. Bipolar koter monopolar notere göre bölge ve çevre alanlara daha az enerji gönderir ve sağlam dokulardaki tahribat daha az olur. Kanama kontrolü yine koter veya emilebilir sütürler yardımıyla olur. Ameliyattaki kanama az olsa da ameliyat sonrası ağrı kimi zaman biraz daha fazla olabilir.
Harmonik skalpel:
Harmonik skalpel saniyede 55000 kez titreşim yayan ultrasonik dalgaları enerji olarak kullanır. Ekstrakapsüler yani bademciğin tam çıkarılmasında kullanılır. Dokularda kesme ve pıhtılaşmayı birlikte yapar. Kanama kontrolü için farklı bir yöntem gerekmez. Ameliyat süresince kanama olasılığı çok düşüktür.
Bipolar radyofrekans ablasyon (koblasyon)
Hem ekstrakapsuler hem de intrakapsuler ameliyatlar için kullanılabilse de en sık bademcik küçültmede kullanılır. Dokuya çok düşük enerji transferi oluşur ve böylece doku harabiyeti minimum olur. Kanama kontrolü için farklı bir yönteme ihtiyaç yoktur. Ameliyat sürecinde kanama minimal düzeydedir.
Mikrodebrider bademcik ameliyatı:
Bademcik küçültme yöntemlerinden biri de mikrodebrider yöntemidir. Ayakla kontrol edilen bir motor, el aparatının döner başlığını döndürerek dokuları tıraşlamasına olanak sağlar. Üniteye bağlı aspiratör yardımıyla bu dokular bölgeden uzaklaştırılır. Kapsül korunarak bademciğin % 90-95’i alınabilir. Bademciğin istenilen şekilde küçültülmesine olanak sağlar.
Termal Welding:
Dokular direkt termal enerji ve basınç ile koagüle ve diseke edilir. Termal enerji sağlayan eleman ise düşük voltajlı direkt akım ile çalışan basit bir dirençli ısıtıcı telidir. Termal welding forsepsinin uçları arasındaki dokudan elektrik akımı geçmez ve bu tabaka nikel krom telin ısıtıcı etkisinin cihazın diğer kısımlarına yayılmasını önler. Kesme ve koagülasyon eşzamanlı gerçekleşir. Cihaz kesilmiş bir damarın iki ucunu da kapatır. Dokuya uygulanan enerji çok düşük düzeydedir. O yüzden ağrı ve kanama olasılığı daha düşüktür.
Lazer
Karbondioksit lazer, potasyum titanil fosfat (KTP) lazer ve kontakt diot lazer bademcik ameliyatında en sık kulla- nılan yöntemlerdir. Enerji fiberoptik bir kablo ile dokuya iletilir ve dokuyu ayırmada ve damarları koagüle etmede kullanılır. Ameliyat sonrası ağrı konusunda belirgin avantaj sağlamaz. Bademcik ameliyatlarında kullanılan her tekniğin ameliyat süresi, maliyet, ameliyat sonrası görülen ağrı ve kanama gibi faktörlere bağlı farklı etkileri mevcuttur. Hemen hiçbir teknik diğerine göre özellikle ameliyat sonrası komplikasyon ve ağrı konusunda uzak ara önde değildir.
Ameliyat sırasındaki kanama ve ameliyat süresi konusunda değişen avantajlar söz konusudur. Ama belki de en çok değişkenlik gösteren konu maliyet konusudur. Bu konularda cerrahın seçimi en önemli faktör olup, ileri bilgi almak için KBB uzmanınızla görüşmeniz faydalı olacaktır.
