Epistaksis (Burun Kanaması)

Burun kanaması çok sık olarak karşımıza çıkan, kulak burun boğaz bölümüne yapılan acil başvuruların başında gelen bir şikayettir. Toplumun %10’u hayatı boyunca en az 1 kez burun kanamasıyla karşılaşmaktadır.

Burun kanamasının birçok nedeni bulunmakta olup bu nedenler çocukluk ve yetişkinlik dönemlerine göre değişiklik göstermektedir. Çocuklarda en sık sebepler sık burun karıştırma nedeniyle travma ile birlikte yazın ve kışın burun içi örtüsünün kurumasına bağlı bir anda olan burun kanamaları olarak karşımıza çıkmaktayken erişkin ve ileri yaş grubunda tansiyon hastalığı ve kan sulandırıcı kullanmaya bağlı burun kanamaları daha sık görülmektedir.

Burun kanaması sebeplerini ayrıntılı olarak paylaşmak gerekirse;

• Çocuklarda özellikle buruna sokulan yabancı cisimler
• Kaşıntıya yol açan alerji, enfeksiyon veya kuruluk durumlarında burnun karıştırılması.
• Üst solunum yolu enfeksiyonları, nezle, grip, sinüzit gibi enfeksiyonlar
• Kuvvetli burun sümkürmesi sonucu yaşlı veya genç hastalarda burun damarlarının çatlaması
• Buruna sıkılan kortizonlu ilaçlar, kokain kullanımı, buruna darbe alınması, burun kırıkları, yüz ve kafatası kırıkları
• Burundaki kıkırdak ve kemik eğriliklerinden dolayı dar alandan havanın hızlı akarak burnu kurutması ve kabuklandırması sonucu.
• Burun, burun boşlukları ve genzin iyi ve kötü̈ huylu tümörleri de yoğun burun kanamalarına neden olmaktadır.

Burun dışı sebepler ise;

• Yüksek tansiyon
• Pıhtılaşma sorunları, hemofili, von willebrand gibi pıhtılaşma bozuklukları
• K vitamini eksikliği
• Aspirin ve benzeri ilaç kullanımı
• Karaciğer hastalıkları ve alkol alımı

Burun kanamalarının büyük çoğunluğu burun kıkırdağını örten örtünün (mukoza) üzerindeki damarların zedelenmesi ile oluşur. Bu damarlar burnun önünde ve arkasında iki adet damar yumağı yapmaktadır. Burun kanamaları çocuklarda daha çok ön damar yumağında olmaktayken, ileri yaşlarda arka damar yumağından olan kanama sıklığı artmaktadır. Ön taraftan olan burun kanamaları çoğu zaman elimizle burun kanatlarından burnu sıkıştırarak ve başımızı öne eğerek 10 dakika baskılı şekilde beklemekle dururken, arkadan olan kanamalarda kanamayı durdurmak için burun tamponu koymak gerekebilmektedir. Burun kanamasının tedavisi kulak burun boğaz uzmanı tarafından yapılacak kanamayı durdurma ve sonrasında asıl nedenin ortadan kaldırılması işlemi olarak düşünülebilir.

Burun kanamasına acil olarak yapılacak işlemler sırasıyla;

• Burun kanatlarından sıkılarak 10 dakika baskılı tampon uygulanması.
• Gümüş nitrat veya koter ile kanamanın durdurulması.
• Durmayan kanamalarda buruna ön ve/veya arka tampon konulması.
• Tamponla durmayan kanamalarda anestezi altında ameliyathane şartlarında kanamaya müdahale.

Burun kanaması durdurulduktan sonra kanamaya neden olabilecek kıkırdak eğriliği, sinüzit, konka şişliği, tümör gibi hastalıklar elektif şartlarda ameliyat edilmelidir.

İleri yaşlarda yüksek tansiyon ve kan sulandırıcılara bağlı olan kanamalarda iç hastalıkları ve kardiyoloji uzmanı tarafından değerlendirilme de önerilmektedir. Çocuklarda herhangi bir sebebe bağlanamayan ve çok sık tekrarlayan burun kanamalarında çocuk hematoloji uzmanının da değerlendirmesi önerilmektedir.