Vertigoya neden olan hastalıkların tanısı
Dengeye kısaca insanın var olan çevre durumuna karşı vücudunun pozisyonunu koruması hali diyebiliriz. Dengemizi başlıca üç yapıdan gelen sinyaller oluşturur. Gözlerden, iç kulaktan ve kas iskelet sisteminden gelen sinyaller.
Bu yapıları etkileyen herhangi bir rahatsızlık dengemizin de bozulmasına yol açacaktır.
Vertigo (baş dönmesi) kişinin kendisinin veya etrafının hareket olmaksızın döndüğü şeklinde hissedilen bir belirtidir.
Vertigoya neden olan hastalıklar geniş bir yelpazeye sahiptir. Vertigo şikâyeti ile gelen hastada ayrıntılı bir kbb ve nörolojik muayene şarttır. Muayene sırasında postural testler uygulanır. (Dix Hallpike gibi) Hareket sırasında oluşan baş dönmelerinde postural testler önemli yer tutar.
Bu testlerde patoloji saptandığı durumlarda iç kulak fonksiyonlarını düzeltmek için manevralar uygulanabilir.
Kan tetkikleri ile basitçe kansızlık vitamin eksiliği tiroid problemleri gibi nedenler elenebilir. Tansiyon ve kalp problemleri baş dönmesi yapabilir. Tansiyonun aşırı düşmesi, diyabet veya ilaçlara bağlı kan şekeri düşmesi baş dönmesi yapabilir.
İç kulağı etkileyen her türlü durumda baş dönmesi olabilir. Ani işitme kaybı, meniyer, vestibuler nörinit gibi durumlarda vertigo gözlenir.
Odyolojik tetkikler ile herhangi bir işitme kaybı olup olmadığı bakılmalıdır. İşitme kaybı eşlik ediyor ise ayrıcı tanı için anamnez dışında diğer testler gerekir. Kulak ve denge sinirini görüntüleme için kranial MR veya temporal BT yapılabilir.
Nistagmus takibine dayanan videonistagmografi (VNG) ile hastalığın sebebi değerlendirilir. Videonistagmografi gözün hareketlerinin video kaydı alınır. Normal olması gereken göz hareketleri ile olağan olmayan istemsiz hareketler kıyaslanır. Videonistagmografi ile iç kulağın fonksiyonu ve patolojinin santral veya periferik olup olmadığı anlaşılabilir. Periferik ve postural denge kaybı var ise manevralar uygulanabilir. Vng eşliğinde iç kulak fonksiyonlarının tam tespiti için kalorik testler yapılabilir. Kalorik test kulak zarı üzerine belli derecede sıcak ve soğuk hava veya sıvı uygulanmasıdır. İç kulak sıcak veya soğuk ile belli bir tepki vermesi gerekir. Verilen tepkide azalma hastalanan tarafı bulmak için önemlidir. Meniyer ve vestibuler nörinitte etkilenen tarafı bulmak tedavi için önemlidir. Ayrıca hastalığın gidişatında tekrarlanarak düzelmenin olup olmadığı gözlenebilir.
Vertigo nedeniyle gelen hastalarda uygulanabilecek diğer bir test ise posturografidir. Posturografi vücudun dengeyi kurabilmek için yaptığı salınımları ölçerek patolojinin yeri hakkında bilgi sahibi olmayı ve tedavi aşamasında takibi kolaylaştırır. Dinamik ve statik olmak üzere iki şekilde yapılabilir.
