Alerji
Soluduğumuz havada bulunan polenler, tozlar, tüyler, sporlar gibi çeşitli maddeler solunum sisteminde bağışıklık yanıtı gelişmesine ve aşırı duyarlılık reaksiyonlarına neden olabilir.
Alerjenlere ( alerjiye sebep olan madde) karşı oluşan aşırı duyarlılık reaksiyonları ani ve gecikmiş reaksiyonlar olarak ikiye ayrılır.
Bir alerjenle sürekli ve tekrarlanan biçimde karşılaşıldığında ise kronik alerji ortaya çıkar.
Bir alerjenle karşılaşma, saniyeler veya dakikalar içinde başlayan ve kısa sürede iyileşen akut erken evre yanıtına neden olur. Bunu, inflamatuar hücrelerin mukozaya göçünün neden olduğu uzun süreli bir inflamatuar yanıtla birlikte geç evre yanıtı izler ve sonunda kronik inflamasyon gelişir.
Bu süreçte immünoglobülin, erken ve geç evre alerjik yanıtlara yol açan histamin ve diğer medyatörlerin salınımını tetiklemesi nedeniyle temel bir rol oynar.
Tip 1 ya da IgE aracılı reaksiyon: Alerjen mast hücresinin yüzeyinde bulunan IgE ile bağlandığında, mast hücresi degranüle olur ve ortama histamin ve diğer kimyasal medyatörler salınır. Örneğin; anaflaktik şok, ürtiker, alerjik astım, alerjik rinit bu şekilde gelişir.
Tip 1 reaksiyonlarında erken evrede ( alerjenle karşılaşmadan 5 – 30 dk sonra ) kaşıntı, hapşırma, burun akıntısı ve burun mukozasında ödem görülür. Geç evrede ise ( alerjenle karşılaşmadan 2-8 saat sonra) konjesyon, burun akıntısı, hapşırma ve dokuda yaygın inflamasyon görülür.
ALERJİK RİNİT
Rinit, burnu döşeyen dokunun inflamasyonudur ve anterior ve posterior burun akıntısı, hapşırma, burun tıkanıklığı veya burunda kaşıntı gibi burun semptomlarına neden olur.
Alerjik rinit, enfeksiyon kaynaklı olmayan rinitin en çok rastlanan formudur ve göz semptomlarıyla birlikte görülür.
RİNİT SINIFLANDIRILMASI
- İnfeksiyoz: Viral, bakteriyel, diğer enfeksiyon etkenler söz konusudur.
- Alerjik: Aralıklı veya sürekli olabilir.
- Mesleki: Aralıklı veya sürekli olabilir.
- İlaca bağlı: Aspirin vb. ilaçlar nedeniyle olabilir.
- Hormonal: Hormonlar sebep olabilir.
- Diğer nedenler: İirritan maddeler, yiyecekler, duygusal nedenler ve ileri yaş
- İdiopatik: Nedeni belli olmayan sebepler
SAMAN NEZLESİ
Her yıl Haziran’ın başı ya da ortalarında gözde sıcaklık ve doluluk hissi ortaya çıkar, Bunu burunda irritasyon ve hapşırma izler. Bunlara göğüste sıkışma ve nefes darlığı eklenir.
ALERJİK RİNİT
Alerjik rinit, burnu döşeyen membranlarda alerjene maruz kaldıktan sonra IgE aracılı influmasyona bağlı olarak oluşan semptomatik bir solunum yolu hastalığıdır.
Mevsimsel ya da yıl boyu süren sınıflamasından farklı olarak günümüzde aralıklı ya da sürekli olarak sınıflandırılır.
Şiddeti bakımından hafif ya da orta / ağır olarak sınıflandırılabilir.
Kendisine eşlik eden astım, konjunktivit ve sinüzit gibi hastalıkların şiddetini arttırabilir.
Sosyal yaşamı okul ve iş performansını ve uykuyu etkiler.
Türkiye’de alerjik rinit sıklığının %8 ile %19 arası olduğu bildirilmektedir.
Genetik ve aile öyküsü, alerjenlere maruz kalma, akarlar, av tozu akarları, polenler , hayvan döküntüleri , kemirgen hayvanlar , diğer hayvanlar , küf ve maya mantarları , böcekler , diğer solunan alerjenler , süt , domates , yumurta , susam , kabuklu deniz hayvanları gibi yiyecekler , çalışma ortamında bulunan yapışkan , reçine , metal tuzları , un ve talaş , açık hava kirliliği , egzoz gazları , sigara dumanı , tütün içimi , alerjik rinitle ilişkili risk faktörleridir.
ALLERJİK RİNİT TANISI
Ani aşırı duyarlılık yanıtını gösteren deri testleri, deride IgE aracılı alerjik reaksiyonu göstermek için yaygın olarak kullanılmaktadır.
Bu testler, alerji için başlıca tanı yöntemidir ve gerektiği gibi yapıldığı taktirde spesifik alerji tanısının doğrulanmasını sağlar.
Bu testlerin bazıları:
- Puncture testi
- İntradermal testler
- Atopi için bant testleri
